Gemba Walk – Klucz do lepszego zarządzania procesami

W dobie ciągłego doskonalenia i optymalizacji procesów coraz więcej firm sięga po metody, które pozwalają na..

Spis treści

W dobie ciągłego doskonalenia i optymalizacji procesów coraz więcej firm sięga po metody, które pozwalają na lepsze zrozumienie codziennych operacji i identyfikację obszarów wymagających poprawy. Jednym z najskuteczniejszych narzędzi stosowanych w zarządzaniu jest Gemba Walk – praktyka polegająca na bezpośrednim obserwowaniu procesów tam, gdzie faktycznie się one odbywają. To podejście wywodzące się z filozofii Lean umożliwia liderom nie tylko dogłębną analizę działań, ale także budowanie relacji z zespołem i tworzenie kultury ciągłego doskonalenia. Jak skutecznie wdrożyć Gemba Walk i jakie korzyści może przynieść Twojej organizacji? Sprawdzimy to w tym artykule!

Gemba Walk – Czym jest?

Gemba Walk to praktyka zarządzania wywodząca się z filozofii Lean Management, której celem jest bezpośrednia obserwacja procesów tam, gdzie faktycznie zachodzą. Słowo „Gemba” pochodzi z języka japońskiego i oznacza „rzeczywiste miejsce” – czyli obszar, w którym powstają produkty, świadczone są usługi lub realizowane są kluczowe działania firmy.

To nie jest zwykły spacer po zakładzie czy hali produkcyjnej – Gemba Walk to metoda, która pozwala liderom, menedżerom i kierownikom na lepsze zrozumienie rzeczywistej sytuacji operacyjnej, identyfikację problemów oraz wypracowanie usprawnień w ścisłej współpracy z pracownikami. Kluczowym założeniem jest tu otwarta komunikacja i obserwacja, a nie kontrolowanie czy ocenianie personelu. Dzięki Gemba Walk firmy mogą skutecznie eliminować marnotrawstwo, poprawiać efektywność i budować kulturę ciągłego doskonalenia. Tomasz Król w książce: “ Lean. Droga do minimalizmu.” również podkreśla, że: “Kultura lean to ciągłe usprawnianie. To wiara, że dzięki zaangażowaniu ludzi można zbudować organizację wolną od marnotrawstwa.”.

Geneza Gemba Walk

Początki Gemba Walk sięgają Japonii i filozofii zarządzania Lean Manufacturing, rozwijanej w latach 50. XX wieku przez koncern Toyota. To właśnie w Toyota Production System (TPS) pojawiło się pojęcie „Gemba” – oznaczające „rzeczywiste miejsce”, czyli obszar, w którym powstaje wartość. W myśl tej koncepcji, liderzy i menedżerowie powinni regularnie odwiedzać miejsce, gdzie zachodzą kluczowe procesy, aby lepiej rozumieć ich przebieg i wspierać pracowników w doskonaleniu operacji.

Twórcą koncepcji Gemba Walk był Taiichi Ohno, uważany za ojca TPS. Wprowadził on zasadę „Go See, Ask Why, Show Respect” („Idź i zobacz, pytaj dlaczego, okazuj szacunek”), która do dziś stanowi fundament skutecznych wizyt na miejscu pracy. Z czasem metoda ta zyskała popularność na całym świecie, wychodząc poza przemysł motoryzacyjny i znajdując zastosowanie w różnych branżach – od produkcji, przez logistykę, po sektor usługowy.

Obecnie Gemba Walk jest kluczowym narzędziem dla firm dążących do optymalizacji procesów, poprawy efektywności i budowania kultury ciągłego doskonalenia. Regularne wizyty na „Gemba” pozwalają liderom nie tylko dostrzegać problemy na wczesnym etapie, ale także budować relacje z pracownikami i angażować ich w usprawnienia.

Na czym polega Gemba Walk? Zasady skutecznej obserwacji procesów

Gemba Walk to systematyczne odwiedzanie miejsc, w których zachodzą kluczowe procesy w organizacji – produkcyjne, logistyczne, usługowe czy administracyjne. Głównym celem tej metody jest lepsze zrozumienie rzeczywistych warunków pracy, identyfikacja problemów i wspieranie zespołu w doskonaleniu procesów. To nie jest kontrola ani inspekcja – Gemba Walk opiera się na obserwacji, zadawaniu pytań i budowaniu relacji z pracownikami, którzy mają największą wiedzę o codziennych operacjach.

Aby Gemba Walk przyniosło realne korzyści, warto przestrzegać kilku kluczowych zasad:

  1. Przygotowanie i cel wizyty - Każdy Gemba Walk powinien mieć jasno określony cel – np. identyfikacja strat (MUDA), analiza efektywności procesu czy poprawa warunków pracy. Kluczowe jest wcześniejsze ustalenie, jakie obszary będą obserwowane i jakie pytania warto zadać.
  2. Obserwacja bez oceniania - Najważniejszym elementem Gemba Walk jest uważna obserwacja. Nie chodzi o natychmiastowe wskazywanie błędów, lecz o zebranie informacji, które pomogą w znalezieniu rozwiązań. Warto zwracać uwagę na rzeczywiste warunki pracy, sposób realizacji zadań oraz ewentualne utrudnienia.
  3. Zadawanie pytań i słuchanie pracowników - Podczas Gemba Walk należy aktywnie angażować pracowników, zadając pytania w duchu „Ask Why” (Pytaj Dlaczego). Chodzi o zrozumienie, dlaczego procesy są realizowane w określony sposób i co można zrobić, by je ulepszyć.
  4. Okazywanie szacunku (Show Respect) - Pracownicy to eksperci w swoich dziedzinach. Gemba Walk nie powinno przypominać audytu czy kontroli – ważne jest budowanie relacji opartych na zaufaniu i współpracy. Docenienie ich wiedzy i doświadczenia pomaga w skutecznym wprowadzaniu zmian.
  5. Dokumentowanie obserwacji - Notowanie spostrzeżeń, zdjęcia czy krótkie raporty pomagają później analizować wyniki Gemba Walk i podejmować decyzje o dalszych krokach. To także sposób na mierzenie postępów i wprowadzanie usprawnień krok po kroku.
  6. Działania po Gemba Walk - Skuteczność tej metody zależy od wdrażania zmian. Po każdej sesji warto omówić z zespołem kluczowe obserwacje i wspólnie zastanowić się nad możliwymi rozwiązaniami. Nawet małe ulepszenia mogą prowadzić do istotnej poprawy efektywności.

Gemba Walk to nie jednorazowa akcja, ale stały element kultury ciągłego doskonalenia. Regularne wizyty w miejscach, gdzie rzeczywiście powstaje wartość, pomagają organizacjom lepiej reagować na problemy i tworzyć środowisko pracy sprzyjające rozwojowi.

Zastosowanie tej metody jest odzwierciedlone w naszym case study o firmie Miloni, czyli producencie mebli z drewna. Na początku wnikliwie obserwowaliśmy procesy produkcyjne, a następnie zaprosiliśmy pracowników do uczestniczenia w grze symulacyjnej, podczas której wszyscy lepiej zrozumieliśmy zachodzące procesy oraz znaleźliśmy obszary wymagające ulepszeń. Wspólnie ustaliliśmy listę potrzebnych zmian oraz rozpoczęliśmy ich wdrażanie. Dzięki temu, wyeliminowaliśmy zbędne czynności. Co więcej, udało nam się doprowadzić do dwukrotnie szybszego klejenia formatek, a także wzrostu motywacji pracowników aż o 100%. Dowiedz się więcej o tej współpracy: Zobacz, jak dzięki warsztatom przyspieszyliśmy proces klejenia formatek na blaty do stołów o 100%.

Etapy wprowadzania Gemba Walk w przedsiębiorstwie

Wdrożenie Gemba Walk to proces wymagający odpowiedniego podejścia, planowania i zaangażowania zespołu. Aby metoda ta przyniosła realne korzyści, warto przejść przez kilka kluczowych etapów.

  1. Określenie celu Gemba Walk

Zanim rozpocznie się wdrażanie tej praktyki, należy jasno określić, co chce się osiągnąć. Może to być identyfikacja strat w procesach, poprawa efektywności pracy, usprawnienie komunikacji między działami czy zwiększenie zaangażowania pracowników.

  1. Przygotowanie zespołu

Pracownicy powinni zostać poinformowani o celach i zasadach Gemba Walk. Ważne jest, aby nie traktowali tej metody jako kontroli, lecz jako narzędzie do wspólnego rozwiązywania problemów i usprawniania codziennej pracy.

  1. Planowanie wizyt na Gemba

Gemba Walk powinno odbywać się regularnie, a każda wizyta powinna być dobrze zaplanowana. Warto określić, które obszary zostaną odwiedzone, jakie pytania będą zadawane i na jakie aspekty należy zwrócić szczególną uwagę.

  1. Obserwacja i zadawanie pytań

Kluczowym elementem Gemba Walk jest uważna obserwacja procesów i rozmowy z pracownikami. Liderzy powinni zadawać pytania w duchu „Ask Why”, aby zrozumieć przyczyny ewentualnych problemów i zebrać cenne spostrzeżenia od osób bezpośrednio zaangażowanych w działania operacyjne.

  1. Dokumentowanie spostrzeżeń

Ważne jest notowanie obserwacji, robienie zdjęć lub nagrywanie krótkich filmów, które pomogą w dalszej analizie i podejmowaniu decyzji. Dzięki temu łatwiej będzie śledzić zmiany i oceniać postępy.

  1. Analiza zebranych informacji

Po każdej sesji Gemba Walk należy przeanalizować zgromadzone dane, zidentyfikować obszary do poprawy i wyznaczyć priorytety działań. Warto angażować w ten proces zespół, aby wspólnie wypracować najlepsze rozwiązania.

  1. Wdrażanie usprawnień

Na podstawie zebranych informacji należy podjąć konkretne działania naprawcze. Mogą to być modyfikacje w procesach, zmiany organizacyjne czy inwestycje w nowe rozwiązania technologiczne. Kluczowe jest monitorowanie efektów wdrożonych zmian.

  1. Komunikacja wyników i wniosków

Aby Gemba Walk przynosiło długofalowe korzyści, należy regularnie dzielić się wynikami z pracownikami i angażować ich w proces doskonalenia. Jasna komunikacja buduje zaufanie i wzmacnia kulturę ciągłego usprawniania.

Gemba Walk – Kiedy stosować?

Gemba Walk to narzędzie, które warto wdrożyć w przedsiębiorstwie zawsze wtedy, gdy zależy nam na lepszym zrozumieniu procesów, usprawnieniu operacji i eliminacji marnotrawstwa. Regularne wizyty w rzeczywistym miejscu pracy pomagają liderom w podejmowaniu świadomych decyzji i skutecznym wdrażaniu zmian. Oto najważniejsze sytuacje, w których Gemba Walk okazuje się szczególnie przydatne:

  1. Identyfikacja problemów w procesach

Jeśli w firmie regularnie pojawiają się błędy, opóźnienia lub marnotrawstwo, Gemba Walk pozwala zidentyfikować ich źródło i określić możliwe rozwiązania. Bezpośrednia obserwacja pomaga dostrzec nieefektywności, które trudno wychwycić na podstawie raportów czy analiz.

  1. Wdrażanie zmian i usprawnień

Gemba Walk jest niezwykle skutecznym narzędziem podczas transformacji procesów, wdrażania nowych technologii lub optymalizacji działań. Pozwala liderom na bieżąco monitorować postępy i dostosowywać strategię wdrożenia.

  1. Poprawa komunikacji i zaangażowania zespołu

Regularne wizyty menedżerów na Gemba wzmacniają relacje z pracownikami, budują atmosferę otwartości i zwiększają ich zaangażowanie w doskonalenie procesów. Pracownicy często mają cenne spostrzeżenia i praktyczne rozwiązania, które można wdrożyć.

  1. Zwiększenie efektywności i eliminacja strat (MUDA)

Gemba Walk wpisuje się w filozofię Lean Management i Kaizen, koncentrując się na eliminacji marnotrawstwa w procesach. Pomaga zredukować niepotrzebne operacje, nadprodukcję, zbędny transport czy nieefektywne wykorzystanie zasobów.

  1. Zapewnienie jakości i bezpieczeństwa

Jeśli firma boryka się z problemami jakościowymi lub chce poprawić warunki bezpieczeństwa pracy, Gemba Walk umożliwia szybkie wykrycie potencjalnych zagrożeń i podjęcie działań prewencyjnych.

  1. Monitorowanie i utrwalanie standardów

W organizacjach, które wdrażają standardy operacyjne, Gemba Walk pomaga w ich monitorowaniu i utrwalaniu. Menedżerowie mogą upewnić się, że zasady są stosowane w praktyce i w razie potrzeby wspierać pracowników w ich przestrzeganiu.

Stosowanie Gemba Walk nie powinno być jednorazowym działaniem, lecz elementem kultury organizacyjnej. Regularność, otwartość na dialog i rzeczywiste wdrażanie zmian to klucz do skuteczności tej metody.

Gemba Walk – zalety

Gemba Walk to jedno z najbardziej efektywnych narzędzi zarządzania, które pozwala na lepsze zrozumienie procesów zachodzących w organizacji i identyfikację obszarów wymagających poprawy. Regularne wizyty w miejscach, gdzie tworzy się wartość, przynoszą wiele korzyści zarówno dla menedżerów, jak i dla pracowników. Oto kluczowe zalety stosowania Gemba Walk:

  1. Lepsze zrozumienie procesów

Bezpośrednia obserwacja pozwala liderom zobaczyć, jak rzeczywiście przebiegają procesy, zamiast polegać wyłącznie na raportach czy danych analitycznych. Dzięki temu można dostrzec wąskie gardła, nieefektywności oraz potencjalne usprawnienia.

  1. Identyfikacja i eliminacja marnotrawstwa (MUDA)

Gemba Walk wspiera zasady Lean Management, koncentrując się na eliminacji strat, takich jak zbędne ruchy, oczekiwanie, nadprodukcja czy niepotrzebny transport. To przekłada się na zwiększenie efektywności i lepsze wykorzystanie zasobów.

  1. Budowanie relacji i zaangażowania zespołu

Regularne wizyty liderów na hali produkcyjnej, w biurze czy w innym miejscu pracy pomagają wzmocnić relacje z pracownikami. Wspólna analiza problemów i rozmowa o możliwych rozwiązaniach sprawia, że pracownicy czują się docenieni i bardziej zaangażowani w procesy doskonalenia.

  1. Szybsze rozwiązywanie problemów

Gemba Walk umożliwia natychmiastowe wykrycie nieprawidłowości i szybkie podjęcie działań naprawczych. Dzięki temu organizacja może reagować na problemy w czasie rzeczywistym, zamiast czekać na wyniki analiz czy zgłoszenia z innych działów.

  1. Zwiększenie jakości i bezpieczeństwa pracy

Obserwacja pracy w rzeczywistych warunkach pomaga identyfikować nie tylko błędy produkcyjne, ale także potencjalne zagrożenia dla pracowników. Dzięki temu można wprowadzać zmiany, które poprawią standardy bezpieczeństwa i podniosą jakość produktów lub usług.

  1. Lepsza komunikacja między działami

Gemba Walk umożliwia lepsze zrozumienie wyzwań, z jakimi mierzą się różne zespoły. Menedżerowie mogą skuteczniej koordynować działania i usuwać bariery komunikacyjne, które mogą negatywnie wpływać na efektywność pracy.

  1. Utrwalanie standardów i kultury ciągłego doskonalenia

Regularne przeprowadzanie Gemba Walk sprzyja wdrażaniu i utrzymywaniu standardów operacyjnych. Pracownicy przyzwyczajają się do ciągłego monitorowania i optymalizacji procesów, co sprzyja budowaniu kultury Kaizen w organizacji.

  1. Integracja celów strategicznych z codzienną pracą

Gemba Walk pomaga łączyć cele długoterminowe firmy z rzeczywistymi działaniami operacyjnymi. Liderzy mogą lepiej ocenić, czy strategia firmy jest skutecznie wdrażana na poziomie operacyjnym, a także dostosować ją do rzeczywistych warunków.

Dzięki systematycznemu stosowaniu Gemba Walk organizacje mogą znacząco poprawić swoją efektywność, ograniczyć straty i zbudować silniejszy, bardziej zaangażowany zespół. Jest to narzędzie, które nie tylko wspiera codzienne zarządzanie, ale także przyczynia się do długofalowego rozwoju firmy.

Porównanie tradycyjnego podejścia do zarządzania z Gemba Walk

Porównanie Gemba Walk i tradycyjnego zarządzania
Aspekt Tradycyjne zarządzanie Gemba Walk
Cel wizyty na miejscu pracy Kontrola i ocena wyników Zrozumienie procesów i identyfikacja problemów
Relacja z pracownikami Hierarchiczna, jednostronna komunikacja Partnerska, oparta na zaufaniu i szacunku
Styl obserwacji Szybka, powierzchowna Uważna, wnikliwa obserwacja warunków pracy
Zadawane pytania „Co zrobiłeś źle?” „Dlaczego tak to robicie?” / „Jak można to usprawnić?”
Nastawienie do błędów Szukanie winnych Szukanie przyczyn i możliwości ulepszeń
Efekt wizyty Raport do kierownictwa Wspólne wypracowanie działań naprawczych
Długofalowy wpływ Zwiększenie dystansu i stresu pracowników Budowanie kultury ciągłego doskonalenia

FAQ – Najczęściej zadawane pytania o Gemba Walk

Jak często powinno się przeprowadzać Gemba Walk?

Nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi – częstotliwość zależy od specyfiki organizacji. W wielu firmach Gemba Walk odbywa się codziennie lub kilka razy w tygodniu, ale nawet comiesięczne wizyty mogą przynieść wymierne korzyści, jeśli są dobrze zaplanowane.

Czy Gemba Walk to to samo co audyt?

Nie. Gemba Walk nie jest kontrolą ani audytem, lecz metodą obserwacji i rozmowy z pracownikami, aby lepiej zrozumieć rzeczywiste procesy. Jego celem jest wspólne znajdowanie usprawnień, a nie ocenianie czy szukanie winnych.

Jakie pytania warto zadawać podczas Gemba Walk?

Dobre pytania koncentrują się na procesie i jego efektywności. Przykłady to:

  • Jak wygląda typowy dzień pracy w tym obszarze?
  • Jakie przeszkody najczęściej napotykacie?
  • Co mogłoby ułatwić Waszą pracę?
  • Czy są jakieś niepotrzebne kroki w procesie?

Jakie są najczęstsze błędy podczas Gemba Walk?

Do najczęstszych błędów należą:

  • Traktowanie Gemba Walk jako kontroli, a nie narzędzia współpracy.
  • Brak konkretnych działań po obserwacji.
  • Prowadzenie rozmów w sposób oceniający, zamiast słuchania i zadawania otwartych pytań.
  • Niesystematyczność – pojedyncza wizyta nie przynosi realnych zmian.

Czy Gemba Walk można stosować poza produkcją?

Tak. Chociaż metoda ta wywodzi się z produkcji, można ją stosować w różnych branżach, takich jak logistyka, administracja, IT czy usługi. Kluczowe jest obserwowanie miejsc, w których powstaje wartość i poszukiwanie sposobów na ich optymalizację.

Jakie są główne korzyści z wdrażania Gemba Walk?

Regularne stosowanie Gemba Walk pomaga w:

  • Zwiększeniu efektywności procesów.
  • Eliminacji marnotrawstwa.
  • Budowaniu lepszych relacji z pracownikami.
  • Identyfikacji problemów w czasie rzeczywistym.
  • Poprawie jakości i bezpieczeństwa pracy.

Jak przygotować się do pierwszego Gemba Walk?

Warto określić cel wizyty, wybrać konkretne procesy do obserwacji i przygotować listę pytań. Kluczowe jest także poinformowanie zespołu o charakterze Gemba Walk, aby uniknąć niepotrzebnego stresu i błędnego postrzegania tej praktyki jako kontroli.

Podsumowanie

Gemba Walk to skuteczna metoda zarządzania, która pozwala na identyfikację problemów, eliminację strat i budowanie kultury ciągłego doskonalenia. Regularna obserwacja procesów w miejscu ich realizacji zwiększa efektywność organizacji i zaangażowanie pracowników.

Chcesz wdrożyć Gemba Walk w swojej firmie? Sprawdź ofertę IDP i dowiedz się, jak skutecznie doskonalić procesy produkcyjne oraz zarządcze.

Posłuchaj podcastu 'Lean Management po Polsku",
pełnego wiedzy na temat
świata produkcji.

POSŁUCHAJ  
BEZPŁATNA KONSUltACJA

Początkiem naszej współpracy jest rozmowa

Przekaż kontakt do siebie w tym formularzu. Następnie umówimy się na bezpłatną konsultację, która trwa około 30 minut. Podczas niej omówimy problemy i wyzwania, z jakimi się mierzysz. Wyznaczymy główne cele, z którymi możemy pomóc. Po rozmowie przedstawimy plan Warsztatu, który jest początkiem naszej współpracy.

Dziękujemy. Do 15 minut na Twojej skrzynce powinien pojawić się mail z linkiem do umówienia spotkania. Nie chcesz czekać? Umów spotkanie teraz: Umawiam spotkanie
Spróbuj ponownie. Coś poszło nie tak.